Kancelaria jako jedna z pierwszych, skutecznie podjęła się pomocy prawnej i dochodzenia zwrotu kwot pobranych przez towarzystwa ubezpieczeniowe od konsumentów, który podpisali aneksy do umów ubezpieczenia, zaproponowane w wykonaniu decyzji wydanych przez Prezesa UOKIK. Mimo ferowanych poglądów, iż podpisanie aneksu do umowy ubezpieczenia uchyliło niezgodność z prawem dotychczasowych postanowień umownych, nie zgadzaliśmy się z takim stanowiskiem dowodząc, iż stanowisko to jest błędne. Na dzień dzisiejszy, skutecznie przeprowadziliśmy wielu konsumentów przez postępowania sądowe dotyczące zwrotu opłat likwidacyjnych pobranych w wysokości wynikającej z podpisanych aneksów do umów ubezpieczenia. Udało się nam wypracować w tym zakresie skuteczną argumentację prawną.
Przypomnieć należy, iż na przełomie 2015 i 2016 r. klientom towarzystw ubezpieczeniowych oferowane były aneksy do umów ubezpieczenia na życie z ubezpieczeniowym funduszem kapitałowym (tzw. polisolokaty) mające na celu obniżenie opłat likwidacyjnych pobieranych w związku z wcześniejszym rozwiązaniem umów. Aneksy te oferowane były w wykonaniu zobowiązań, jakie przyjęły na siebie towarzystwa ubezpieczeniowe (m.in. AXA, Vienna Life, PKO, Aegon, Generali) na mocy decyzji wydanych przez Prezesa UOKIK.
Prezes UOKIK wszczął szereg postępowań przeciwko towarzystwom ubezpieczeniowym w związku z uzasadnionym podejrzeniem stosowania praktyk naruszających zbiorowe interesy konsumentów. Przeprowadzone postępowania uprawdopodobniły, iż stosowanie przez towarzystwa ubezpieczeniowe wysokich opłat likwidacyjnych przejawiających się w pobieraniu, w przypadku rozwiązania umowy przed umówionym terminem dużej części zgromadzonych przez klientów środków może naruszać zbiorowe interesy konsumentów. Celem więc uniknięcia dotkliwych konsekwencji finansowych za stosowanie praktyk niezgodnych z prawem, towarzystwa ubezpieczeniowe, na mocy uzgodnień poczynionych z Prezesem UOKIK, dobrowolnie zobowiązały się do zmniejszenia wysokości pobieranych opłat, do poziomu uzgodnionego z Prezesem UOKIK. W następstwie przyjętych na siebie zobowiązań proponowały więc klientom podpisanie aneksów do umów, obniżających wysokość opłat pobieranych w przypadku wcześniejszego rozwiązania umowy.
W związku z powyższym pojawiły się wątpliwości, czy konsument, który zaakceptował aneks do umowy, może domagać się zwrotu pobranej od niego, na podstawie przedmiotowego aneksu, kwoty pieniężnej.
Od początku pojawienia się tego problemu, argumentowaliśmy i dowodziliśmy, iż podpisanie przez konsumenta aneksu do umowy ubezpieczenia w żaden sposób nie wpływa na ocenę abuzywności postanowień umownych dotyczących opłat likwidacyjnych. Klient, który podpisał aneks nadal może domagać się zwrotu pozostałej części zgromadzonych środków, zatrzymanych na podstawie postanowień aneksu. Nie może być bowiem tak, iż konsument, który podpisał aneks do umowy ubezpieczenia jest w gorszej sytuacji od konsumenta, który aneksu nie podpisał. Przy ocenie faktu podpisania aneksu nie można bowiem tracić z pola widzenia okoliczności w jakich doszło do jego zaoferowania konsumentowi, w tym w szczególności uzgodnień poczynionych przez towarzystwa z Prezesem UOKIK. Towarzystwa zobowiązały się bowiem, jasno i wyraźnie, iż podpisanie aneksu w żaden sposób nie ograniczy prawa do konsumenta do domagania się zwrotu kwot pobranych w związku z wcześniejszym rozwiązaniem umowy. Postanowienia aneksu w żadnej mierze nie uchyliły pierwotnej abuzywności postanowień umownych dotyczących świadczenia wykupu i pobieranej w związku z jego wypłatą opłaty likwidacyjnej. Argumentacja prezentowana przez Kancelarię zyskała poparcie wielu składów sędziowskich, co przełożyło się wprost na wyroki zasądzające na rzecz Klientów Kancelarii zwrot kwot pobranych w wysokości i na podstawie podpisanych przez konsumentów aneksów do umów.
Autor: Aneta Zaleska – radca prawny