Preferowaną przez ustawodawcę drogą oddłużenia jest zawarcie układu na zgromadzeniu wierzycieli. Rozwiązanie to przewiduje, że dłużnik, przy pomocy profesjonalnego podmiotu – nadzorcy sądowego, dojdzie do porozumienia z wierzycielami przy odpowiednim zastosowaniu przepisów ustawy – Prawo restrukturyzacyjne. Ustawa przewiduje ponadto, że sąd może skierować do tego postępowania także dłużnika, który złożył wniosek o ogłoszenie upadłości, a który nie zastrzegł, że nie chce skorzystać z możliwości zawarcia układu.
Decyzja sądu uwzględniająca wniosek dłużnika lub kierująca dłużnika do tego typu postępowania będzie uzależniona od stwierdzenia, że dłużnik dysponuje możliwościami zarobkowymi, które pozwalają na zawarcie układu i pokrycie koszów postępowania. Dłużnik będzie zobowiązany do złożenia wraz z wnioskiem zaliczki w kwocie odpowiadającej wysokości przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia. Kwota ta ma pokryć koszty związane z organizacją zgromadzenia wierzycieli oraz część wynagrodzenia nadzorcy sądowego. Wynagrodzenie nadzorcy zostało określone jako 15% kwoty przeznaczonej dla wierzycieli w przypadku wypłat dla wierzycieli kwot do 100 000 zł i ma być, co do zasady, wypłacane nadzorcy równocześnie z płatnościami dla wierzycieli. W przypadku kwot ponad 100 000 zł do 500 000 zł – wynagrodzenie będzie wynosiło 3%, a ponad 500 000 zł – 1%. Należy wskazać, że opłata wstępna będzie pobierana wraz z otwarciem postępowania. Opłata ta jest wliczana w 15% limit wynagrodzenia.
Rozwiązanie to pozwoli dłużnikowi zachować składniki swojego majątku (chyba że w celu realizacji propozycji układowych zdecyduje się na samodzielną sprzedaż wybranych przez siebie składników swojego majątku), pominąć egzekucję indywidualną lub upadłościową i zrestrukturyzować swoje długi przy współpracy z doradcą restrukturyzacyjnym. Jeśli zawarcie układu okaże się niemożliwie, pozostaje droga upadłości konsumenckiej, w której też pozostaje możliwość zawarcia układu na podstawie art. 49122 ustawy prawo upadłościowe.
Rozwiązanie to jest dedykowane wszystkim tym osobom, które posiadając dochody na poziomie średniej krajowej lub większe, popadły w stan zadłużenia uniemożliwiający normalne funkcjonowanie. Ograniczenie czasu trwania układu do 5 lat jest uzasadnione koniecznością zapewnienia dłużnikowi realnych szans na wyjście ze stanu zadłużenia i stanowić alternatywę dla upadłości, gdzie plan spłat ma trwać do 3 lat dla rzetelnego dłużnika i do 7 lat dla osoby, która doprowadziła do zadłużenia w sposób zawiniony.
Uregulowanie zasad wynagradzania doradcy restrukturyzacyjnego i wykonywania układu ma na celu standaryzację procesu zawierania tego typu układów i gwarancję dla wierzycieli ich sprawnego wykonania. Mając na uwadze, że układy dla konsumentów mogą dotyczyć w wielu przypadkach zobowiązań zabezpieczonych rzeczowo (w szczególności hipotecznych), wprowadza się możliwość wydłużenia okresu spłat dla tego typu zobowiązań ponad okres 5 lat, co ma umożliwić kompleksową restrukturyzację zobowiązań niewypłacalnego lub zagrożonego niewypłacalnością dłużnika. W takim jednak przypadku konieczna będzie zgoda wierzyciela rzeczowego na udział w tym postępowaniu.
Do dnia wydania postanowienia w przedmiocie zatwierdzenia układu, postępowanie będzie umarzane w przypadku ustalenia, że dłużnik nie realizuje ciążących na nich obowiązków, nie ma zdolności do pokrycia kosztów postępowania o zawarcie układu oraz możliwości zawarcia układu z wierzycielami, a także jeżeli w terminie 6 miesięcy od dnia wydania postanowienia o otwarciu postępowania o zawarcie układu na zgromadzeniu wierzycieli nadzorca sądowy nie przedstawi wniosku o zatwierdzenie układu.
W zakresie nieuregulowanym w ustawie do postępowania o zawarcie układu na zgromadzeniu wierzycieli zastosowanie znajduą przepisy ustawy z dnia 15 maja 2015 r. – Prawo restrukturyzacyjne dotyczące przyśpieszonego postępowania układowego. Oznacza to, że w postępowaniu o zawarcie układu na zgromadzeniu wierzycieli należy odpowiednio stosować wynikające z Prawa restrukturyzacyjnego reguły dotyczące ustalania spisu wierzytelności, spisu wierzytelności spornych, zwoływania zgromadzenia wierzycieli w celu zawarcia układu, zasad głosowania wierzycieli, liczenia większości koniecznej do ustalenia, że doszło do przyjęcia układu, zatwierdzenia układu, jego skutków oraz zasad zmiany i uchylenia układu.
Należy zwrócić szczególną uwagę na skutki wydania postanowienia o otwarciu postępowania o zawarcie układu na zgromadzeniu wierzycieli, które wynikają z przepisów art. 238 – 260 Prawa restrukturyzacyjnego w zw. z art. 4913m . Oznacza to m.in., że skutkiem otwarcia postępowania będzie zawieszenie z mocy prawa postępowań egzekucyjnych dotyczących wierzytelności objętych z mocy prawa układem. oraz możliwość zawieszenia postępowania egzekucyjnego co do wierzytelności hipotecznych na maksymalny okres 3 miesięcy. W sprawach tych decyzje podejmować będzie sąd.
Źródło: https://www.sejm.gov.pl/Sejm8.nsf/druk.xsp?nr=3480