Zasadą jest, że rozwiązanie spółki prawa handlowego przebiega w postępowaniu likwidacyjnym.
Art. 58 § 1 kodeksu spółek handlowych wymienia przyczyny powodujące rozwiązanie spółki osobowej. Przyczynami tymi są: przyczyny przewidziane w umowie spółki, jednomyślna uchwała wszystkich wspólników, ogłoszenie upadłości spółki, śmierć wspólnika lub ogłoszenie jego upadłości, wypowiedzenie umowy spółki przez wspólnika lub wierzyciela wspólnika, czy wreszcie prawomocne orzeczenie sądu.
Rozwiązanie spółki komandytowej jednak nie musi wcale przebiegać w toku postępowania likwidacyjnego.
W przypadku spółek osobowych (za wyjątkiem spółki komandytowo-akcyjnej) ustawodawca przewidział możliwość zakończenia jej działalności bez przeprowadzenia postępowania likwidacyjnego, o czym stanowi art. 67 § 1 KSH. Wystarczy, aby wspólnicy uzgodnili inny sposób zakończenia działalności spółki.
Zalety rozwiązania spółki bez przeprowadzania postępowania likwidacyjnego
Brak konieczności prowadzenia postępowania likwidacyjnego jest istotnym ułatwieniem dla wspólników spółek osobowych, które to przede wszystkim pozwala zaoszczędzić czas oraz koszty związane z prowadzeniem likwidacji.
Wskazać również należy, że jest to sposób, który pozwala wspólnikom na szerszy zakres kontroli nad „czynnościami likwidacyjnymi” – z uwagi na brak wyznaczania likwidatora. W przypadku innych niż likwidacja sposobów rozwiązania spółki nie ma też obowiązku upłynniania majątku spółki.
Istotna może okazać się również pewnego rodzaju dyskrecja związana z tym sposobem zakończenia bytu prawnego spółki – tj. brak konieczności posługiwania się dopiskiem „w likwidacji”.
Od czego zacząć?
Aby móc zakończyć byt prawny spółki komandytowej bez przeprowadzania postępowania likwidacyjnego w pierwszej kolejności dokładnie przeanalizować należy umowę spółki w celu sprawdzenia, czy nie wyłącza ona tej możliwości. Oczywiście, jeśli okaże się, że umowa stanowi o konieczności przeprowadzenia postępowania likwidacyjnego, możliwa jest jej zmiana
Jak rozwiązać spółkę komandytową bez likwidacji?
Po zweryfikowaniu umowy spółki, bądź też jej odpowiedniej zmianie, można niezwłocznie przystąpić do kolejnych kroków mających już bezpośrednio na celu rozwiązanie spółki. Krokiem tym będzie podjęcie uchwały wspólników o rozwiązaniu spółki w sposób „inny niż likwidacja”.
Podkreślenia wymaga, że uchwała powinna być podjęta jednomyślnie (brak jednomyślności wyłącza możliwość nielikwidacyjnego zakończenia bytu prawnego spółki). Nie ma zaś szczególnych wymogów co do formy tej uchwały. Przyjmuje się, że powinna być to forma przewidziana dla „zwykłych” uchwał wspólników.
W uchwale należy wskazać, w jaki sposób zostanie zakończona działalność spółki. Przyjmuje się, że może to być:
– przejęcie majątku spółki przez jednego, bądź kilku wspólników – tj. dokonanie podziału majątku spółki,
– przejęcie majątku przez osobę trzecią,
– sprzedaż całego majątku spółki i spłata zobowiązań.
Kolejnym krokiem ku wykreśleniu spółki komandytowej z rejestru jest powzięcie uchwały o wyznaczeniu osoby zobowiązanej do przechowywania ksiąg i dokumentów spółki przez okres nie krótszy niż 5 lat.
Wykreślenie spółki z KRS
Po podjęciu stosownych uchwał, a także załatwieniu wszystkich spraw spółki (tj. w szczególności spłacie zobowiązań) możliwe jest złożenie wniosku do KRS o wykreślenie spółki z rejestru przedsiębiorców. Wniosek ten złożyć mogą wspólnicy uprawnieni do reprezentacji spółki.
Wraz z wnioskiem przedkłada się również uchwałę o rozwiązaniu spółki bez przeprowadzenia likwidacji, uchwałę o wyznaczeniu osoby zobowiązanej do przechowywania ksiąg i dokumentów oraz oświadczenie o braku toczących się postępowań oraz zaspokojeniu wszystkich wierzytelności.
Wniosek o wykreślenie podmiotu z rejestru przedsiębiorców podlega opłacie sądowej w wysokości 300,00 złotych.
Źródła:
Ustawa z dnia 15 września 2000 r. Kodeks spółek handlowych (t.j. Dz. U. z 2022 r. poz. 1467 z późn. zm.).
G. Nita-Jagielski, Zakończenie działalności handlowej spółki osobowej bez jej likwidacji – uwagi w świetle orzecznictwa, PPH 2022, nr 9, s. 35-42.