Podjęta w dniu 20 lipca 2023 r. przez Sąd Rejonowy dla m. st. Warszawy w Warszawie XVIII Wydział Gospodarczy decyzja w przedmiocie ogłoszenia upadłości Getin Noble Bank zmienia w sposób istotny sytuację frankowiczów posiadających kredyty w tym banku i wymaga od tej daty zupełnie innego, niż dotychczas podejścia w kwestii dochodzenia roszczeń od banku.
Jakie kroki należy podjąć?
W tej chwili priorytetem stało się zgłoszenie wierzytelności kredytobiorcy w toku postępowania upadłościowego banku. Zgodnie z obowiązującymi w tym zakresie regulacjami zgłoszenia wierzytelności dokonuje się wyłącznie poprzez portal – Krajowy Rejestr Zadłużonych i co za tym idzie zgłoszenia dokonane w formie papierowej nie będą uwzględniane. Zgłoszenie wierzytelności wymaga więc, w razie samodzielnego dokonywania zgłoszenia, założenia przez każdego z kredytobiorców stosownego konta w tym systemie.
Zgłoszenia wierzytelności dokonuje się w terminie 30 dni od dnia obwieszczenia o ogłoszeniu upadłości (w tym przypadku termin ten upływa w dniu 18 maja 2023 r.). Oczywiście uchybienie ww. terminowi nie stoi na przeszkodzie późniejszemu zgłoszeniu wierzytelności, w toku trwającego postępowania upadłościowego, ale spóźnione zgłoszenie wiązać się będzie z koniecznością poniesienia kosztów takiego zgłoszenia, w kwocie stanowiącej równowartość 15% przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia w sektorze przedsiębiorstw bez wypłat nagród z zysku w trzecim kwartale roku poprzedniego, ogłoszonego przez Prezesa Głównego Urzędu Statystycznego tj. w kwocie 1010,49 zł. Zgłoszenie zaś w ustawowym terminie 30 dni nie podlega żadnym opłatom.
Dlaczego zgłoszenie wierzytelności jest takie ważne ?
Podjęcie stosownych działań w związku z ogłoszeniem upadłości banku ma niezwykle istotnie znaczenie, nie tyle z punktu widzenia możliwości odzyskania przez kredytobiorców jakichkolwiek kwot od Getin Noble Bank (o tym czy i ewentualnie w jakim zakresie wierzyciele zostaną zaspokojeni w postępowaniu upadłościowym – bo tylko w tym trybie można w chwili obecnej domagać się jakichkolwiek kwot na swoją rzecz – decydować będzie skład masy upadłości i ilość wierzycieli), lecz przede wszystkim celem uniknięcia żądania przez syndyka zwrotu kwoty wypłaconego na rzecz kredytobiorców kapitału kredytu nawet w sytuacji, gdy kapitał ten został już spłacony (znajduje się w posiadaniu banku). Wynika to z obowiązującej, zgodnie z ugruntowanym orzecznictwem sądów w sprawach kredytów frankowych, w przypadku uznania umowy za nieważną teorii tzw. 2 kondykcji, zgodnie z którą każdej ze stron przysługują odrębne, niezależne od siebie roszczenia tj. bankowi roszczenie o zwrot kwoty udostępnionego na podstawie umowy kapitału, zaś kredytobiorcy roszczenie o zwrot wszystkich uiszczonych na podstawie umowy kwot. Brak podjęcia stosownych działań związanych umorzeniem wierzytelności banku o zwrot kwoty kapitału kredytu może bowiem niestety doprowadzić do takich żądań. W postępowaniu upadłościowym syndyk może bowiem dochodzić wszystkich wierzytelności przysługujących bankowi, niezależnie od tego, czy kredytobiorcy spłacili już kwotę odpowiadającą kwocie udzielonego kredytu, czy nie. Syndyk nie ma bowiem obowiązku dokonywania w tym zakresie potrącenia wzajemnych wierzytelności stron, co zresztą może być uznane za działanie na niekorzyść masy upadłości. Jeśli kredytobiorcy nie złożą w terminie oświadczenia o potrąceniu wzajemnych wierzytelności, a potrącenia takiego można dokonać nie później niż wraz ze zgłoszeniem wierzytelności, to syndyk nie będzie miał obowiązku tych wierzytelności potrącać. Będzie on mógł natomiast dochodzić od kredytobiorców całości kwoty wypłaconej tytułem umowy kredytu – nawet jeśli kredytobiorcy spłacili już na rzecz banku tę kwotę.
Przykładowo:
– bank wypłacił tytułem kredytu kwotę 300 000,00 PLN,
– łączna suma spłat na poczet kredytu wynosi 350 000,00 PLN, które to środki znajdują się w banku;
– brak podjęcia w chwili obecnej stosownych działań (w szczególności złożenia oświadczenia o potrąceniu) może spowodować, iż syndyk może domagać się mimo, iż w posiadaniu banku znajduje się kwota 350 000,00 PLN, kwoty 300 000,00 PLN – jako kwoty wypłaconego na podstawie umowy kredytu kapitału.
Dlatego niezwykle ważne jest, aby dokonać potrącenia i umorzenia wzajemnych wierzytelności, czego można dokonać najpóźniej wraz ze zgłoszeniem wierzytelności w postępowaniu upadłościowym.
Co powinni zrobić frankowicze Getin Noble Bank którzy nie podjęli jeszcze żadnej batalii o unieważnienie zawartej umowy?
Przede wszystkim w pierwszej kolejność powinni zgromadzić dowody potwierdzające kwoty uiszczone na rzecz banku w wykonaniu umowy i to od daty zawarcia umowy do chwili obecnej, co pozwoli na określenie wysokości wierzytelności przysługującej kredytobiorcy względem banku. Następnie na tej podstawie należy złożyć oświadczenie o potrąceniu wzajemnych wierzytelności stron i dokonać zgłoszenia wierzytelności w postępowaniu upadłościowym Getin Noble Bank.
W dalszej kolejności należy rozważyć złożenie pozwu o ustalenie nieważności zawartej umowy – w świetle obowiązujących przepisów prawa tego typu postępowania winny się toczyć, gdyż nie dotyczą one wierzytelności podlegających zgłoszeniu do masy upadłości.
Autor: Aneta Zaleska – radca prawny