W dniu 22 września 2020 r. Prezesa UOKIK wydał 3 ważne z punktu widzenia kredytobiorców kredytów powiązanych z kursem waluty obcej (CHF, EURO, USD i inne) decyzje. O dwóch z nich tj. o decyzji wydanej w związku z postępowaniem prowadzonym przeciwko Bankowi Millennium i Bankowi BGŻ PNB Paribas pisaliśmy już w poprzednich wpisach. Tym razie kilka słów na temat decyzji wydanej na skutek postępowania wszczętego przeciwko Santander Bank Polska S.A., zakończonego wydaniem w dniu 22 września 2020 r. decyzji nr DOZIK-12/2020.
W wydanej decyzji Prezes UOKIK uznał postanowienia wzorców umów stosowane przez Santander Bank Polska S.A. (poprzednio – Bank Zachodni WBK S.A.) za niedozwolone postanowienia umowne w rozumieniu art. 385¹ § 1 kc i zakazał ich dalszego wykorzystywania przez spółkę.
Chodzi o następujące postanowienia stosowane przez bank w aneksach do umów kredytowych powiązanych z kursem waluty obcej:
A. „1. Bank ustala wysokość obowiązujących w Banku kursów kupna i sprzedaży dewiz w oparciu o kurs średni Banku. Stosowane przez Bank kursy walutowe publikowane są w Tabeli kursów Banku.
2. Kurs średni Banku (publikowany w Tabeli kursów Banku) ustalany jest w następujący sposób: jest to średni kurs walutowy dla poszczególnych walut na rynku międzybankowym, stanowiący średnią arytmetyczną z ofert kupna i ofert sprzedaży danej waluty, oferowanych przez profesjonalnych uczestników rynku walutowego, obliczany w oparciu o aktualny w chwili publikacji Tabeli kurs kupna oraz kurs sprzedaży, zgodnie z wzorem: [kurs kupna + kurs sprzedaży].
3. Kursy walutowe na rynku międzybankowym dla poszczególnych walut są prezentowane na stronie internetowej Reuters. Wartość kursu średniego Banku publikowanego w Tabeli, o której mowa w ust. 1, może odbiegać o nie więcej niż 1% od kursów prezentowanych na stronie internetowej Reuters. Jeśli z jakiejkolwiek przyczyny kursy walutowe na stronie Reuters przestaną być dostępne np. w związku z zaniechaniem przez Reuters świadczenia tej usługi, Bank powiadomi o tym Kredytobiorcę/Pożyczkobiorcę i przekaże informację o innym źródle danych, które będzie prezentować kursy walut na rynku międzybankowym. (…)
5. Kurs kupna dewiz liczony jest według wzoru [Kurs średni Banku – połowa spreadu walutowego publikowanego w Tabeli kursów Banku]. Kurs sprzedaży dewiz liczony jest według wzoru [Kurs średni Banku + połowa spreadu walutowego publikowanego w Tabeli kursów Banku].”
B. „Informacja o wysokości obowiązujących w Banku kursów kupna i sprzedaży dewiz oraz o wysokości średniego kursu Banku i spreadu walutowego prezentowana jest w Tabeli, o której mowa w ust. 1. Tabela ta publikowana jest w każdy dzień roboczy, co najmniej raz dziennie i dostępna jest w oddziałach Banku, na stronie internetowej Banku i w usługach bankowości elektronicznej”,
w związku z:
„Spłata rat kapitałowo-odsetkowych z rachunku prowadzonego w PLN jest dokonywana po uprzednim przeliczeniu rat kapitałowo-odsetkowych według kursu sprzedaży dewiz dla … publikowanego w ostatniej Tabeli kursów Banku, obowiązującej w dniu spłaty”.
Podobnie jak decyzje wydane w sprawach prowadzonych przeciwko Bankowi Millennium i Bankowi BGŻ PNB Paribas, również i przedmiotowa decyzja wydana przez Prezesa UOKIK nie jest na chwilę obecną prawomocna i z całą pewnością bank złoży od niej stosowne odwołanie.
Należy jednak pamiętać, iż prawomocna decyzja Prezesa UOKIK stanowi tzw. prejudykat w postępowaniu sądowym, w indywidualnych sprawach konsumentów dochodzących roszczeń na podstawie zakwestionowanych przez UOKIK postanowień. Oznacza to tyle, iż sąd w indywidualnej sprawie z udziałem konsumenta związany jest faktem wpisu klauzuli do rejestru i obowiązany jest uznać, iż stanowi ona niedozwolone postanowienie umowne.
Dlatego też decyzja ta, po jej uprawomocnieniu się, będzie miała ogromne znaczenie w sporach konsumentów uwikłanych w kredyty frankowe z bankiem.
Autor: Aneta Zaleska – radca prawny