Sposób, w jaki dystrybuowane były i są obligację korporacyjne w wielu przypadkach odbiega od obowiązujących zasad i ustalonych standardów związanych z obrotem instrumentami finansowymi.
Obligacje korporacyjne przez wielu kojarzone są z bezpiecznymi i pewnymi obligacjami skarbowymi lub komunalnymi, co jednak nie jest zgodne z rzeczywistym stanem rzeczy.
Inwestycja w obligacje korporacyjne wiąże się z szeregiem ryzyk, w tym przede wszystkim ryzykiem wypłacalności emitenta. W przypadku obligacji korporacyjnych emitent jest bowiem jedynym podmiotem, który ponosi odpowiedzialność ze realizację obowiązków wynikających z emisji. Dlatego też wiele osób czuje się wprowadzonych w błąd w zakresie rodzaju i cech danej inwestycji, a także w zakresie stopnia związanego z nią ryzyka. Dodatkowo w wielu przypadkach dystrybucja obligacji korporacyjnych odbywała się w sposób sprzeczny z zapisami prawa. W tym ostatnim przypadku mogą zachodzić podstawy do kwestionowania ważności dokonanego zakupu obligacji.
Nabycie obligacji może nastąpić w ramach emisji pierwotnej bądź na rynku wtórnym. Często nabycie to następuje przy udziale domu maklerskiego.
Zgodnie z art. 42 ust. 1 ustawy o obligacjach zapis na obligacje lub przyjęcie propozycji nabycia obligacji składa się na piśmie pod rygorem nieważności. Zapis na obligacje lub przyjęcie propozycji nabycia obligacji mogą zostać złożone w postaci elektronicznej, jeżeli emitent w warunkach emisji tak postanowił. Ponadto zgodnie z art. 76a ustawy o obrocie instrumentami finansowymi umowy o świadczenie usług, o których mowa w art. 72, art. 73, art. 74b oraz art. 75, zawarte z klientem detalicznym w formie innej niż określona w art. 58 rozporządzenia 2017/565, tj. w innej formie niż pisemna, są nieważne.
Ocena możliwości podważenia dokonanego zakupu obligacji uzależniona jest więc od okoliczności danego konkretnego przypadku i wymaga wszechstronnego rozważenia okoliczności w jakich doszło do zawarcia umowy, jak również analizy wszelkich dokumentów związanych z transakcją. Ustalenie, iż danym konkretnym przypadku doszło w tym zakresie do istotnych uchybień może otworzyć możliwość domagania się zwrotu kwot wpłaconych na obligacje, niezależnie od warunków emisji obligacji, bądź też dochodzenia określonych roszczeń od podmiotu pośredniczącego przy nabyciu.
Warto więc sprawdzić, czy nabycie obligacji korporacyjnych nastąpiło w zgodzie z przepisami prawa. Dotyczy to nie tylko obligatariuszy GetBack S.A., ale wszystkich osób, które nabyły tego typu instrumenty finansowe.
Autor: Aneta Zaleska – radca prawny