Sankcja kredytu darmowego jest uprawnieniem dla kredytobiorcy do dokonania spłaty samego tylko kapitału kredytu, zaś dla instytucji kredytowych – rodzajem kary za zawarcie umowy niezgodnej z prawem.
Skuteczność skorzystania z sankcji kredytu darmowego uzależniona jest od złożenia przez konsumenta pisemnego oświadczenia kredytodawcy o skorzystaniu z sankcji. Co jednak istotne, oświadczenie musi zostać złożone najpóźniej w ciągu roku od dnia wykonania umowy, przy czym przez wykonanie umowy należy rozumieć nie, jak chcą tego instytucje kredytowe, datę wypłaty środków na rzecz konsumenta, lecz datę spłaty całości kredytu. Wykonanie umowy kredytu konsumenckiego determinuje spełnienie obowiązków z niej wynikających przez obie strony zawierające umowę. Realizacja umowy przez kredytodawcę występuje z chwilą uruchomienia kwoty kredytu, zaś po stronie kredytobiorcy, za wykonanie umowy należy przyjąć datę spłaty całości kredytu. Dlatego też dopiero od spłaty całości kredytu należy liczyć należy termin roczny do złożenia oświadczenia o skorzystaniu z sankcji kredytu darmowego SKD.