W dniu dzisiejszym doręczone zostało do Kancelarii postanowienie wydane w dniu 11 marca 2025 r. przez Sąd Najwyższy, którym to postanowieniem Sąd odmówił przyjęcia do rozpoznania skargi kasacyjnej wniesionej przez Bank Polska Kasa Opieki S.A. od wyroku Sądu Apelacyjnego w Warszawie z dnia 27 grudnia 2023 r. ( I ACa 1617/22).
Postanowienie wydane zostało przez SSN Tomasza Szanciło w sprawie I CSK 3151/24.
Przypomnieć w tym miejscu należy, iż skarga kasacyjna jest nadzwyczajnym środkiem zaskarżenia, nie jest natomiast środkiem odwoławczym umożliwiającym rozpoznanie sprawy w kolejnej instancji.
Skargi kasacyjne przechodzą wstępną selekcję w ramach instytucji przedsądu, w ramach którego Sąd Najwyższy dokonuje wstępnej oceny skargi. SN może odmówić przyjęcia skargi kasacyjnej do rozpoznania, jeśli w sprawie nie występuje istotne zagadnienie prawne, nie istnieje potrzeba wykładni przepisów budzących poważne wątpliwości lub wywołujących rozbieżności w orzecznictwie, nie zachodzi nieważność postępowania lub skarga kasacyjna nie jest oczywiście uzasadniona.
W omawianej sprawie skarżący bank oparł skargę kasacyjną na przesłance istnienia potrzeby wykładni przepisów prawnych budzących poważne wątpliwości lub wywołujących rozbieżności w orzecznictwie sądów. Sąd Najwyższy stwierdził, że przesłanka ta nie jest spełniona, ze względu na to, że w rzeczywistości podstawą skargi kasacyjnej było jedynie przekonanie banku o istotności czy ważności problemu, który pojawia się na tle konkretnego rozstrzygnięcia w postępowaniu przed sądem drugiej instancji oraz polemika banku ze stanowiskiem sądu, co do wykładni prawa.
Sąd Najwyższy w uzasadnieniu wydanego postanowienia odniósł się do argumentacji przedstawionej przez bank, gdzie wskazał, że klauzule zastrzeżone w umowie kredytu walutowego kształtujące mechanizm indeksacji określają główne świadczenie kredytobiorcy. Przykładem takich klauzul są te dotyczące ryzyka walutowego, które w tym przypadku jednoznacznie przesądzają o abuzywności zakwestionowanych postanowień umownych. Argument banku, że klauzule waloryzacyjne zostały wyrażone w umowie kredytu w sposób jasny i precyzyjny jest niewystarczający, szczególnie w kontekście nieograniczonego ryzyka kursowego, jakie spoczywa na konsumencie, w związku ze znaczną nierównowagą kontraktową.
Abuzywność klauzul indeksacyjnych oznacza, że są one nieważne z mocy prawa od samego początku. Możliwe jest, żeby kredytobiorca przywrócił skuteczność tych postanowień z mocą wsteczną, udzielając świadomej i wolnej zgody, jednak w omawianej przez nas sprawie nie miało to miejsca. Trzeba zaznaczyć, że jeśli w wyniku eliminacji niedozwolonego postanowienia nie można odtworzyć treści praw i obowiązków stron, to nie są one związane pozostałą częścią umowy, co też miało miejsce w tym przypadku. Przykładem jest sytuacja, w której nie można ustalić wiążącego strony kursu waluty obcej w umowie kredytu, ze względu na niedozwolone postanowienia umowne, które nie są wiążące – wtedy umowa nie wiąże również w pozostałym zakresie. Nie doszło także do przekształcenia tej umowy w umowę o kredyt walutowy wskutek podpisanego aneksu do umowy z 2011 r., który umożliwiał kredytobiorcy dokonywania spłat rat bezpośrednio w walucie obcej, przez co klauzule abuzywne nie zostały wyeliminowane.
Sąd powinien stwierdzić nieważność umowy, jeżeli konsument został poinformowany o skutkach takiego rozstrzygnięcia i wyraził na to zgodę, chyba że wywołałoby ono dla niego szczególne negatywne skutki, co nie miało miejsca w okolicznościach sprawy.
Postanowienie wydane przez Sąd Najwyższy w dniu 11 marca 2025 r. kończy definitywnie i z pełnym sukcesem wieloletni spór Klientów Kancelarii z bankiem i walkę o uznanie zawartej przez nich umowy powiązanej z kursem CHF za nieważną.