Umowy kredytu powiązanie z kursem waluty obcej CHF, zarówno te indeksowane jak i denominowane, naruszają zasadę swobody umów.
Art. 3531 kc stanowi, iż strony zawierające umowę mogą ułożyć stosunek prawny według swego uznania, byleby jego treść lub cel nie sprzeciwiały się właściwości (naturze) stosunku, ustawie ani zasadom współżycia społecznego.
Tymczasem umowy kredytu powiązanie z kursem waluty obcej CHF pozostają w sprzeczności z naturą umowy kredytu.
Zgodnie z art. 69 ust. 1 ustawy prawo bankowe obowiązkiem kredytodawcy jest oddanie do dyspozycji kredytobiorcy określonej kwoty środków pieniężny na wskazany cel, zaś obowiązkiem kredytobiorcy jest zwrot kwoty wykorzystanego kredytu wraz z odsetkami oraz zapłata prowizji na rzecz banku.
Z uwagi na przewidziane w umowach powiązanych z kursem waluty obcej odniesienie świadczeń stron do waluty obcej CHF zarówno przy wypłacie kredytu, jak i przy spłacie rat kapitałowo – odsetkowych, kredytobiorca nigdy nie spłaca nominalnej kwoty udzielonego kredytu. Kwota kredytu spłacana przez kredytobiorcę jest znacznie wyższa od kwoty przekazanej do jego dyspozycji przez bank, co jest skutkiem przede wszystkim różnic kursowych, jak również wynika z zastosowanego mechanizmu spreadu walutowego tj. różnicy pomiędzy kursem sprzedaży a kursem kupna waluty obcej.
Powyższe wskazuje, iż konstrukcja kredytu powiązanego z kursem waluty obcej, zarówno kredytu indeksowanego, jak i denominowanego, nie jest zgodna z naturą kredytu, którego istota polega na dostarczeniu kredytobiorcy przez bank określonej kwoty pieniężnej do zwrotu której następnie zobowiązany jest kredytobiorca. Wynagrodzenie za korzystanie z kapitału banku stanowią odsetki, zaś wynagrodzenie za udzielenie kredytu stanowi prowizja. Uzyskiwanie przez bank dodatkowych korzyści kosztem konsumenta w oparciu o mechanizm spreadu walutowego nie daje się pogodzić z naturą umowy kredytu.
Już samo to rodzi uzasadnione wątpliwości co do ważności umów kredytowych powiązanych z kursem waluty obcej CHF.
Autor: Aneta Zaleska – radca prawny